Thuisbevallen

1 Juni 2008



Als het aan Paul Reuwer ligt (Vk zaterdag 31 mei 2008) moeten wij, vrouwen in Nederland, in het ziekenhuis bevallen. Althans voor de eerste bevalling, voorlopig. Volgens hem komt sowieso 3/4 van de barende vrouwen uiteindelijk terecht in het ziekenhuis en hebben wij de hoogste perinatale mortaliteit van Europa.

Bof ik even dat ik mijn eerste 20 jaar geleden wierp. Op een uiterst primitieve manier, zoals mijn overgrootmoeders, betovergrootmoeders en alle moeders voor hen. Dobberend op het Amsterdamse grachtenwater, in een zelfgemaakte hut, gespeend van elke faciliteit, geen elektra geen water. Het was de allermooiste bevalling allertijden. Met de regen die tikte tegen het dak en de zon die doorbrak, met het gekwaak der eenden en het wiegende water. Met de geur van de gracht en de regen, en het natte gras van de tuin. Met een oergevoel waar ik u tegen zeg. Een feest voor moeder, vader, kind en petemoei die er ook bij was. Een feest voor de vroedvrouw, voor wie het een uitdaging was geweest (geen klosjes onder de beddenpoten _ überhaupt geen bed) maar die dat prachtige avontuur op haar conto heeft kunnen schrijven.

Hoe zat het toendertijd met die cijfers? Was er toen zo groot een kans dat ook ik in het ziekenhuis belandde? Ik kan het niet meer raadplegen, maar wat ik er nog van weet, is dat die kans, die, gezien het verloop van de zwangerschap, bij voorbaat miniem was, na een bevalling van krap 2 uur van begin tot einde (voor de pro's: van begin van de eerste ontsluitingswee tot het uitdrijven van de placenta) geslonken was tot een nul komma niente. In een systeem à la Duitsland, Frankrijk of Amerika, waar je thuis niet màg verlost worden, had ik het ziekenhuis nooit gehaald. In alle westerse landen behalve Nederland was ik een van de vrouwen die op de achterbank van een taxi hun jong werpen. Bij nr. 2 en 3 had ik niet eens de taxi bereikt, want die bevallingen verliepen in respectievelijk 1 en 11/4 uur. De praatjes van Paul Reuwen zijn dus niet aan mij besteed zoals: "Dat is geen overbodige medicalisering, dat is gewoon vrouwvriendelijke zorg." In mijn geval (en in het geval van alle vrouwen die vlot en probleemloos bevallen) is het een crime om je tussen twee weeën naar het ziekenhuis te moeten begeven. Je vertikt het. Alles in je lichaam schreeuwt: Bevallen! Nu! Hier!

"Vrouwvriendelijke zorg" mehoela. Van mijn bevalling is een docu gemaakt. Mijn moeder (uit Frankrijk) huilde bij het zien ervan: niet van blijdschap of emotie om haar kleinkind uit mijn vagina te zien floepen, maar uit wroeging over haar eigen 4 martelgangen in het kille ziekenhuis, omringd door vreemdelingen die handelingen verrichtten die ze niet kon volgen en waartoe ze geen toestemming had gegeven. Zij had zich nooit gerealiseerd dat het ook zo kon. Mijn jongere zus heeft zich dan ook simpelweg niet kunnen neerleggen bij de hypergemedicaliseerde gang van zaken bj verloskunde. Bij haar eerste is ze de dag van de bevalling op hoge poten uit het ziekenhuis gevlucht, met baby en al in een taxi gestapt, om vredig thuis tenminste de kraamperiode uit te zingen. Ze redde wat te redden viel. Ze vertelde me later dat ze zich had gevoeld "als een stuk vlees op de slachtbank." Gelukkig had ik een video: had ik het enkel verteld hadden ze me niet geloofd. Zo extreem ver lag mijn ervaring van waar zij mee te maken hadden en waar zij niets meer in de melk te brokkelen hadden.

Zo worden in die landen waar Paul Reuwer het over heeft, vrouwen standaard ingeknipt: de gynecoloog maakt onherroepelijk met een schaar een dikke snee in je vagina. Dit ter voorkoming van het inscheuren. In mijn tijd in Nederland werd eerst bekeken naar de situatie daar beneden: hoe is de conditie van je weefsels? Gaat het meegeven of niet? Er werd slechts ingeknipt wanneer er gevaar voor inscheuren dreigde, of wanneer er een vacuümpomp ingezet moest worden. Niet zomaar. Een wereld van verschil voor vrouwen zoals ik, die dus _ echt waar! ze bestaan! _ niet inscheuren, hoe dik de baby's ook zijn.

Dat je in het ziekenhuis geholpen wordt op de snelste en meest doeltreffende manier is en fabel. In mijn geboorteland is het vooral een kwestie van goede timing voor en door het ziekenhuis zelf: zijn er twintig wachtenden voor je, dan krijg je een vertragend spuitje, en word je weer naar huis gestuurd. Hebben ze het druk maar kunnen ze je wel even tussendoor helpen, dan is het een weeënopwekkend middel waardoor de baby als een raket uit je lichaam raast, met alle verwoestende effekten van dien. Vaak krijg je allebei, het medicus corpus regisseert op de minuut het tijdstip van geboorte.
Hier in Nederland heb ik 2 gevallen paraat: een thuisbevalling die fout ging omdat het gezicht van de baby de verkeerde kant opkeek. Vrouw werd vroeg naar het ziekenhuis gebracht waar zij werd verlost met de keizersnede. Tweede geval, identieke ligging, vrouw was bij voorbaat in het ziekenhuis, waar ze vier uur lang moest persen. Vier uur persen! Dat de verantwoordelijke ontslagen is zal haar worst wezen: zij krijgt haar bevalling er niet voor terug. Voorbeeldige bevallingen in het ziekenhuis? Een mythe.

20 jaar geleden zeiden ze dat het een kwestie was van de zwangerschap van tevoren goed begeleiden. Na de cijfers in de Volkskrant te hebben gelezen vraag ik me af: Hoe zit het verder met die cijfers? Zijn ze gecorrigeerd op, ik noem maar wat, veranderde samenstelling van de barende populatie (komst van migrantevrouwen, met veel tienerzwangerschappen_ risicovol, en neef-nichthuwelijken _ idem)? Ik kan me voorstellen dat tal van factoren zulke statistieken beïnvloeden. Mijn kernvraag blijft: hoe zat het 20 jaar geleden? Als blijkt dat het toen meeviel dan is er sprake van een hele bevolking op stang jagen vanwege bepaalde risicogroepen. Daar zou ik voor waken.

Het probleem van de voortschrijdende medicalisering van de verloskunde zoals Paul Reuwer voorstaat, is dat het niet te stuiten is, en dat het vrouwen uitsluit. Binnen de korste keren zijn we niet meer baas in eigen buik. Nederland was het laatste land van Europa waar dat nog zo was.


.

- Aanraders -