Kunst & Kitsch
15 Januari 2010
U zult Mijnheer Oud Zeikwijf en ik niet bijster vaak samen voor de buis betrappen of het moet voor een aflevering van Kunst & Kitsch zijn.
Hoe is het mogelijk? U kunt immers moeilijk enige belangstelling voor het materiële bij ons aantonen. De zeldzame meubels die we bezitten hebben we hetzij gekregen van gulle vrienden en familieleden (die de status van onze huishouding niet meer aan konden zien), hetzij bij het grofvuil gevonden. De bank, bijvoorbeeld, bestaat uit een polyetherschuimen matras op 4 pallets gegooid. De keukenkast is een afdankertje van mijn zwager, maar eigenlijk een boekenkast, die we vol hebben gestouwd met spullen van zoveel mogelijk alloi. Als je goed kijkt ontwar je daartussen een paar glazen potten met pasta erin, of bonen. Belangrijk papierwerk en dergelijke wordt in kartonnen dozen gepropt, die op hun beurt op elkaar gestapeld eindigen, in kronkelige, wiebelige torens. Na tientallen jaren een hier en daar flink gechipte spaanplaat op schragen als tafel te hebben gebruikt - het onding boog door onder het ongevaarlijke gewicht van enkele borden - kregen we iets fatsoenlijks van de zus van vriendin K., met BIJPASSENDE STOELEN. Zo ver reikte de smet van onze slordigheid op het spullenfront - zij was immers nooit bij ons thuis geweest. Benodigdheden mogen al de grootste moeite hebben zich een plekje in onze chaos te verschaffen, "objekten" maken geen schijn van kans. "Kunst" is derhalve een ietwat ondergesneeuwd begrip in huize Oud Zeikwijf.
Niettemin zijn we verknocht aan het wel en wee van de kunstminners van dit onvolprezen programma. Wat je daar de revue ziet passeren staat garant voor een avond dolle pret. De brengers. De brengers zijn stuk voor stuk het bekijken waard. In de wetenschap gefilmd te worden doen ze hun onprofessionele best te verbergen dat het hen niet om de prijs gaat. Wat dat betreft hebben we na jaren trouwe kijkerschap vastgesteld dat onze smaak onevenredig is aan de hoogte van de taxaties. Met als culminatie de zekerheid dat bij elke aflevering de meest foeilelijke, abjekte kunstvorm de hoofdprijs zal winnen. Het tot nu toe duurste item ooit betreft de uit een westers brein ontsproten weergave van een indiaan op een galoperend paard, van galrijke poepkleurig hout of ditto keramiek, afkomstig uit de VS. Maar liefst 150 000 euro's sonnants et trébuchants. Ik heb het gedrocht nog steeds voor mijn netvlies hangen.
Dat zijn de zeldzame uitzonderingen. In het allergrootste deel van de gevallen weten de specialisten (Dhr. drs. Aardewerk voor het zilver, Mevr. dra. Zilverberg voor keramiek uit de oudheid...) zich geen raad met het vol verwachting meegezeuld objekt. Alles kost uiteindelijk 2000 euro's. Daar kunnen ze zich geen buil aan vallen. Of het moet aantoonbaar om namaak gaan, want, hoe kunstig ook, kopieën worden genadeloos afgekraakt. In het bijzonder Chinese kopieën, daarkun je bij Kunst & Kitsch van je leven niet mee aankomen. Al is zo'n Chinees geval vaak het mooiste en het sjiekste wat je op zo'n avond voorgeschoteld krijgt, het wordt onherroepelijk getaxeerd op 20 euro's, terwijl de taxateur zijn gezicht afwendt en zijn hand voor zijn ogen doet.
Mijn vriendin B., een beroepsmatige kenner op het gebied van de Kunst en tevens een onberispelijke lady, toog een jaar of 15 geleden naar de omgeroepen keuring met een tas vol celadon kopjes uit de Song dynastie. Ze ging met de trein, stapte uit, liep de trap af naar de centrale hal, greep mis en tuimelde hotel de botel straal naar beneden. Toen ze bijkwam wurmde ze de tas van onder haar rug: tot moes geslagen. De omstanders, die zich bezorgd in een kring om haar heen hadden verzameld, begrepen haar woede niet: ze was immers heelhuids uit die spectaculaire val gekomen? Ze zou blij moeten zijn om niet met een brancard afgevoerd te hoeven worden... Hoe konden de arme zielen weten dat het servies in 1100 n.Chr. in prehistorisch fokking China was gebakken, 800 jaar en een paar wereldreizen over zee hadden overleefd, om in de 10 000 kostbaarste scherven te eindigen, aan de voet van de trap van het station van Leiden?
Daar moet ik nou steeds aan denken als ik weer eens zo'n aflevering zie. Mijn vriendin heeft onmiddellijk de trein terug genomen. Ik was vast en zeker doorgelopen naar de set, en had met een stalen gezicht mijn gruzelementen laten keuren. Kijken wat ze daar van zouden maken, bij Kunst & Kitsch. Wie weet, waren ze toch nog 2000 euro waard als zijnde wel Chinees doch zeker geen kopieën. Als kijker had ik zoiets steevast weten te waarderen.
.
